Sinema tarihinin en önemli gerilim türü yönetmenlerinden olan Alfred Hitchcock (1899-1980), sessiz sinema döneminden Hollywood'un altın çağına kadar uzanan benzersiz filmografisiyle yönetmenlik anlayışını kökten değiştirmiştir. "Gerilim Ustası" (Master of Suspense) olarak anılan Hitchcock, sadece korkutmakla kalmamış, izleyiciyi filmin bir parçası haline getiren yenilikçi teknikler geliştirmiştir.
Onun sinemasını keşfetmek için yalnızca Psycho veya Vertigo gibi popüler filmlerini izlemek yeterli değildir; erken dönem İngiltere yıllarından gelen üslup, kara mizah, suç temaları ve karakter psikolojisi, daha sonra Hollywood'da yapacağı başyapıtların temelini oluşturur.
Hitchcock’un filmografisi, The Lodger (1927) gibi erken İngiliz dönem eserlerinden; Rebecca (1940), Rear Window (1954), Vertigo (1958) ve Psycho (1960) gibi Hollywood klasiklerine uzanan geniş bir yelpazedir. Filmleri, genellikle masum insanların suçla sınandığı hikâyeler, takıntılı karakterler ve izleyiciye tırnak yedirten gerilim sahneleriyle dikkat çeker.
Bu rehberde, Hitchcock sinemasına giriş yapmak isteyenler için öne çıkan filmleri, kronolojik filmografisini ve izleme sırası önerilerini bulabilirsiniz.
Hitchcock Sinemasında Öne Çıkan Başyapıtlar
1. The Lodger: A Story of the London Fog (1927)
Londra’da kadınları öldüren bir seri katilin hikâyesidir. Şüpheli bir yabancı, bir eve kiracı olarak gelir ve ev halkı ondan şüphelenir. Hitchcock’un kendi deyimiyle "ilk gerçek Hitchcock filmi" ve "gerilim ustası" kimliğini ortaya koyduğu ilk eserdir.
2. Blackmail (1929)
Bir kadının kendini savunurken işlediği cinayet ve ardından gelişen şantaj olaylarını konu alır. İngiltere’nin ilk sesli filmi olması açısından sinema tarihinde özel bir yere sahiptir.
3. The 39 Steps (1935)
Yanlışlıkla bir casusluk komplosuna karışan adamın kaçışını ve gerçeği ortaya çıkarma çabası. Hitchcock'un sıkça kullandığı "Yanlışlıkla suçlanan masum adam" temasının en erken ve en başarılı örneklerinden biridir.
4. The Lady Vanishes (1938)
Bir tren yolculuğu sırasında yaşlı bir kadının aniden kaybolması ve onun varlığını kanıtlamaya çalışan bir yolcunun hikâyesi. Klostrofobik atmosferi ve zekice işlenmiş senaryosuyla kusursuz bir casus gerilimidir.
5. Rebecca (1940)
Yeni evlenen genç bir kadın, kocasının ölen eski eşi Rebecca’nın malikanedeki hayaletimsi gölgesi altında ezilir. Gotik atmosferi ve psikolojik gerilimiyle Hitchcock’un ilk Hollywood filmidir ve En İyi Film Oscar'ını kazanan tek yapımıdır.
6. Shadow of a Doubt (1943)
Küçük bir kasabada yaşayan genç bir kadın, çok sevdiği ve hayran olduğu amcasının aslında aranan bir katil olabileceğinden şüphelenir. Hitchcock’un kendi filmleri arasında en sevdiği yapım olarak bilinir.
7. Notorious (1946)
Bir kadın, Nazi sempatizanlarını araştıran bir Amerikan ajanı tarafından casusluk yapmaya zorlanır. Hitchcock’un en iyi casus filmlerinden biri kabul edilir ve gerilimin yanında güçlü bir aşk hikâyesi de barındırır.
8. Strangers on a Train (1951)
İki yabancı bir trende tanışır ve birbirlerine şaka yollu "cinayet değiştirme" önerisi sunarlar; ancak biri bu şakayı ciddiye alır. Gerilim kurgusu ve psikolojik oyunlar açısından yönetmenin en etkili filmlerinden biridir.
9. Rear Window (1954)
Bacağı kırıldığı için evde hapsolan bir fotoğrafçı, dürbünüyle apartmandaki komşularını izlerken bir cinayeti çözdüğünü düşünmeye başlar. Sinema tarihinin en başarılı "voyeurism" (gözetleme) temalı filmidir.
10. Vertigo (1958)
Yükseklik korkusu olan bir dedektif, eski bir arkadaşının karısını takip ederken takıntılı ve trajik bir aşk ilişkisine sürüklenir. Görsel anlatımı, renk kullanımı ve psikolojik derinliğiyle birçok eleştirmen tarafından Hitchcock’un başyapıtı ve sinema tarihinin en iyi filmlerinden biri olarak görülür.
11. North by Northwest (1959)
Yanlışlıkla casus sanılan bir reklamcı, Amerika’yı boydan boya geçerek bir komplodan kaçmaya çalışır. Sinema tarihinin en ünlü ve tempolu kovalamaca sahnelerine (uçak sahnesi gibi) sahiptir.
12. Psycho (1960)
Bir kadın, patronundan çaldığı parayla kaçarken yol üzerindeki izbe bir motele sığınır ve orada tuhaf, anne takıntılı Norman Bates ile tanışır. Kült statüsündeki bu korku-psikolojik gerilim filmi, "Slasher" türünün öncüsüdür ve ünlü duş sahnesiyle bilinir.
13. The Birds (1963)
Sebepsiz yere agresifleşen kuş sürüleri bir kasabayı terörize eder. Görsel efektleri ve doğanın açıklanamayan öfkesini işlemesiyle Hitchcock’un en ikonik ve korkutucu filmlerinden biridir.
14. Frenzy (1972)
Londra’da işlenen kravatlı cinayetler ve haksız yere suçlanan bir adamın hikayesi. 70’lerin sertleşen sinema gerçekçiliğini Hitchcock estetiğiyle birleştiren, yönetmenin İngiltere'ye dönüşünü simgeleyen son büyük başyapıtıdır.
Alfred Hitchcock Filmleri İzleme Sırası
Hitchcock sinemasına yeni başlayanlar için, yönetmenin stilini ve gelişimini en iyi anlayabileceğiniz önerilen izleme sırası şöyledir:
- The 39 Steps (İngiliz dönemi ve temel temaları anlamak için)
- Rebecca (Hollywood'a geçiş ve gotik atmosfer)
- Rear Window (Saf sinema dili ve kurgu ustalığı)
- Vertigo (Psikolojik derinlik ve renk kullanımı)
- Psycho (Modern korku sinemasının temeli)
Alfred Hitchcock Tüm Filmografisi (Kronolojik Liste)
Yönetmenin imza attığı tüm uzun metrajlı filmlerin dönemlere göre listesi aşağıdadır:
Sessiz Film Dönemi (1925-1929)
- The Pleasure Garden (1925)
- The Mountain Eagle (1926) [Kaybolmuş film]
- The Lodger: A Story of the London Fog (1927)
- Downhill (1927)
- Easy Virtue (1928)
- The Ring (1928)
- Champagne (1928)
- The Farmer’s Wife (1928)
- The Manxman (1929)
İngiltere'de Sesli Film Dönemi (1929-1939)
- Blackmail (1929) (İlk İngiliz sesli filmi)
- Juno and the Paycock (1930)
- Murder! (1930)
- The Skin Game (1931)
- Rich and Strange (1931)
- Number Seventeen (1932)
- Waltzes from Vienna (1934)
- The Man Who Knew Too Much (1934)
- The 39 Steps (1935)
- Secret Agent (1936)
- Sabotage (1936)
- Young and Innocent (1937)
- The Lady Vanishes (1938)
- Jamaica Inn (1939)
Hollywood Dönemi (1940-1976)
- Rebecca (1940) (En İyi Film Oscar'ı)
- Foreign Correspondent (1940)
- Mr. & Mrs. Smith (1941)
- Suspicion (1941)
- Saboteur (1942)
- Shadow of a Doubt (1943)
- Lifeboat (1944)
- Spellbound (1945)
- Notorious (1946)
- The Paradine Case (1947)
- Rope (1948) (Tek plan izlenimi veren yenilikçi teknik)
- Under Capricorn (1949)
- Stage Fright (1950)
- Strangers on a Train (1951)
- I Confess (1953)
- Dial M for Murder (1954)
- Rear Window (1954)
- To Catch a Thief (1955)
- The Trouble with Harry (1955)
- The Man Who Knew Too Much (1956) (Kendi filminin yeniden çevrimi)
- The Wrong Man (1956)
- Vertigo (1958)
- North by Northwest (1959)
- Psycho (1960)
- The Birds (1963)
- Marnie (1964)
- Torn Curtain (1966)
- Topaz (1969)
- Frenzy (1972)
- Family Plot (1976)
Bu liste, Hitchcock’un yönetmen koltuğunda oturduğu tüm uzun metraj filmleri kapsamaktadır. Özellikle Psycho, Vertigo, Rear Window ve North by Northwest gibi filmler, sadece yönetmenin kariyerinde değil, dünya sinema tarihinde de dönüm noktası olmuştur.
Daha fazla benzer içeriğe Sinema & Teori kategorisinde ulaşabilirsiniz.